WAT IS PERFECTIONISME

​

Perfectionisme en veerkracht

Verschijningsvormen

​

​

Perfectionisme en veerkracht

​

Het is wetenschappelijk bewezen dat perfectionistisch gedrag een risico kan vormen op verlaagde veerkracht. Maar wat is perfectionisme juist?

 

Vaak hoor je: "Ik ben niet perfectionistisch want ik ben net heel onhandig en rommelig." Of: "Bij mij is net niets perfect, dan zal ik wel geen perfectionist zijn."  

​

Perfectionisme gaat niét over alles al perfect in orde hebben. Het gaat ook niet over netjes georganiseerd zijn. Het gaat niet zomaar over dat wat je aan de buitenkant ziet.

​

Het gaat wel over de (onzichtbare) gedachten, verwachtingen, angsten en emoties die de persoon zelf heeft om te geraken tot het resultaat dat de anderen zien. 

 

Degenen die gedreven worden door de continue verwachting uit zichzelf dat het beter en perfecter moet (ongeacht het resultaat), worstelen met perfectionisme. In de meeste gevallen is het resultaat meer dan perfect, maar dat vinden ze zelf niet.

​

Die onaangename gevoelens gaan vooral over de angst om mogelijk niet te voldoen aan verwachtingen van anderen of van zichzelf, om controle te verliezen, om afgewezen te worden, om niet graag gezien te zijn. Perfectionisme is een beschermingsmechanisme.

​

Perfectionisme kan de kop opsteken in verschillende levensdomeinen: in sociale relaties (bv pleasen), in opvoeding (bv controle, doemdenken), op professioneel vlak (bv verantwoordelijkheidsgevoel, bewijsdrang, faalangst), gericht op het lichaam en uiterlijk (bv negatief zelfbeeld) of streven naar perfectie in creatieve uitingen (bv uitstel van oplevering)... .

​

Verschijningsvormen

​

Makkelijker is het om perfectionisme te duiden met voorbeelden. Als je jezelf herkent in een aantal van de volgende uitspraken of gedragingen, dan heb je waarschijnlijk neiging tot perfectionisme:

​

• Ik wil dat alles altijd goed verloopt.

• Ik kan daarbij moeilijk fouten tolereren.

• Ik investeer veel energie in anderen en vind het belangrijk dat zij mij aardig vinden (pleasen).

• Ik voel mij buitengewoon verantwoordelijk, zelfs voor zaken die niet volledig mijn verantwoordelijkheid zijn.

• Rust vinden is moeilijk, ik sta altijd op automatische piloot.

• Er is altijd nog iets te doen of te verbeteren.

• Loslaten is moeilijk voor mij.

• Ik kan taken uitstellen totdat het niet anders kan, omdat ik nog niet precies weet hoe het perfect moet zijn. De stress en externe druk zorgen er dan wel voor dat ik oplever, zonder dat lukt opleveren minder.

• Een compliment kan ik moeilijk geloven, ik ga het vaak minimaliseren of aan een ander toewijzen.

• Ik plaats vaak mezelf op de tweede plaats.

• Ik vind het moeilijk om taken uit handen te geven en daarmee anderen te vertrouwen

• Ik denk dat anderen aan wie ik de taken geef, het niet zo goed zullen doen als dat ik het zou willen.

• Ik hecht (te) veel waarde aan het oordeel van anderen.

• Als zij vinden dat iets niet goed is, voel ik dat aan als een persoonlijke afwijzing.

• Kritiek blijft lang hangen en komt hard aan.

• Als ik fouten maak, voelt het alsof ik als mens/ouder/werknemer gefaald of mislukt ben.

• Doemdenken of rampdenken zijn een gewoonte. Ik zie meteen al wat er mis kan gaan.

• Ik stel hoge normen, soms ook voor de buitenwereld.

• Ik kan principieel zijn tot op een niveau dat ik er soms zelf last van heb. Dat uit zich soms ook in een hoog moraal.

• Ik ben zeer gedreven en ambitieus, maar ik weet niet altijd of dat echt voor mezelf is of omdat het zo hoort.

​

Je hoeft niet alle verschijningsvormen te herkennen bij jezelf om perfectionistisch gedrag vast te stellen. Tegelijk hoeft het ook niet zo te zijn dat als je er een heel aantal herkent, je er ook steeds last van hebt.

 

Dat is gelukkig het goede nieuws bij perfectionisme: er bestaat een adaptieve vorm van perfectionisme, waarbij het net leuk is voor jezelf en je omgeving om te leven met een 'hoge lat'. Perfectionisme kan in de maladaptieve vorm een hardnekkig, intern patroon zijn omdat het zoveel winst oplevert aan de buitenkant. Als volwassene bots je op  dit 'maladaptief' perfectionisme als je energie op geraakt. Daar staat geen leeftijd of levensfase op. 

​

De missie van Vitesse Coaching is dat iedereen die perfectionisme herkent, naar de adaptieve vorm kan gaan. 

​

Lees hier hoe je perfectionisme kan aanpakken of neem contact op om een afspraak te maken.

​

​